آموزه های سلام نامه اربعین

«زیارت مأثوره» مانند دیگرزیارت‌نامه‌ها حدیث معتبری است که واژگان و فراز‌های آن برای جهانیان درس است. این زیارت نامه شامل چند بخش است.
بخش اول آن سلام نامه است. «صفوان بن مهران جمال» گفته است مولایم امام صادق (ع) در زیارت اربعین فرمودند: «تَزُورُ عِنْدَ ارْتِفَاعِ النَّهَارِ وَ تَقُولُ: السَّلَامُ عَلَى وَلِیِّ ا... وَ حَبِیبِهِ السَّلَامُ عَلَى خَلِیلِ ا... ِ وَ نَجِیبِهِ‏ السَّلَامُ عَلَى صَفِیِّ ا... وَ ابْنِ صَفِیِّهِ السَّلَامُ عَلَى الْحُسَیْنِ الْمَظْلُومِ الشَّهِیدِ السَّلَامُ عَلَى أَسِیرِ الْکُرُبَاتِ وَ قَتِیلِ الْعَبَرَاتِ (تهذیب الاحکام شیخ طوسی، بحارالانوار)؛ زمانی که روز شد زیارت می‌کنی و می‌گویی: سلام بر، ولی خدا و حبیب خدا، سلام بر خلیل ا... و نجیب خدا، سلام بر صفی خدا و فرزند صفی خدا، سلام بر حسین مظلوم شهید، سلام بر اسیر گرفتاری و درد و اندوه‌ها و کشته اشک ها.»

امام جعفر صادق (ع) در نخستین فراز زیارت اربعین، پنج بار واژه سلام را به کار برده اند و در این سلام‌ها صفت ها، خصوصیات و ویژگی‌های اباعبدا... الحسین (ع) را تبیین فرموده اند. در این سلام نامه کوتاه، حقایق مهمی وجود دارد که باید آن‌ها را شناخت و به آن‌ها ایمان داشت.

ولی ا... و حبیب ا...

حسین بن علی (ع)، ولی خداست. در، ولی ا... مفاهیم بلندی نهفته است. دوستدار خدا، یار خدا و بنده منزه درگاه پروردگار و سرپرست و حاکم الهی بر مردم. امام حسین (ع)، حبیب ا... و دلداده و دلبسته به خدای عزوجل است.

خلیل ا... و نجیب ا...

امام جعفر صادق (ع) در سلام نامه زیارت اربعین به امام حسین (ع) با بهترین و بالاترین صفات سلام داده اند. جایگاه عالی سیدالشهدا (ع) را در این سلام می‌توان شناخت. اباعبدا... الحسین (ع) خلیل ا... است. دوست ویژه و دوست صادق و یکدل ذات حق است. ایشان نجیب ا... است و یک انسان کامل اصیل و شریف و خوش گوهر و گرامی و برگزیده است. ایشان نمونه برتر و الگوی جهان و جاویدان الهی است؛ چون نجیب به معنای والاتبار در نگاه و گفتار و کردار و ستوده و گرامی است.

صفی ا... و فرزند صفی ا...

براساس این سلام در زیارت اربعین، امام حسین (ع) هم خود صفی ا... و هم فرزند صفی ا... است. صفی ا... دوست پاک، زلال، خالص و انتخاب شده الهی است.

مظلوم و شهید

بنی امیه و سپاه عبیدا...  بن زیاد و عمرسعد به امام حسین (ع)، اهل بیت و اصحاب امام، ظلم کردند. چه ظلمی بالاتر از رفتار این جنایتکاران در سرزمین کربلا در تاریخ روی داده است؟ از این رو امام جعفر صادق (ع)، جدشان سیدالشهدا را مظلوم می‌نامند و می‌فرمایند: السَّلَامُ عَلَى الْحُسَیْنِ الْمَظْلُومِ الشَّهِیدِ. «الشهید»، لقبی بزرگ و امتیاز ویژه امام حسین (ع) است و ایشان تا روز قیامت، سیدالشهدا در جهان بشری است.

اسیرالکربات

امام جعفر صادق (ع) به مصیبت‌ها و رنج‌های امام حسین (ع) نیز توجه کرده اند و به امام به عنوان اسیرالکربات سلام داده اند. «کُربه» به معنای غم، غصه، اندوه سخت، مشقت و درد شدید است و جمع آن «کربات» است.
اباعبدا... الحسین (ع) گرفتار و اسیر غم‌ها و مصیبت‌های فراوان شدند. امام صادق (ع) به جای اسیرالکربه، جمع آن را آورده و به امام حسین (ع) به عنوان اسیرالکربات سلام داده اند. در این سلام، تاریخ سیاه دشمنان اهل بیت (ع) و کارنامه ننگین آنان یادآوری شده است.

قتیل العبرات

«عَبره» به معنای اشک چشم است و جمع آن «عبرات» است. یک صفت سیدالشهدا (ع) قتیل العبرات است. ایشان شهید اشک‌های دیده هاست. امام حسین (ع) کشته اشک هاست. مصیبت‌های این بنده جانباز و شهید الهی آن قدر سوزناک است که دل هر مؤمنی را به درد می‌آورد و اشک بر دیدگان او جاری می‌سازد.
اباعبدا... الحسین (ع) در جهان بشری الگوی بزرگ و نمونه برتر الهی هستند که به دردناک‌ترین شکل شهید شدند و اشک آزادگان جهان بر این درد بی نظیر جاری است.

در این سلام‌های زیارت اربعین، ۹ صفت برای امام حسین (ع) ذکر شده است. صفاتی که یک امام معصوم در این زیارت مأثوره برای امام معصوم دیگر آورده است، صفات قطعی و مطلوب برای سلام کردن به امام حسین (ع) است. این سلام نامه کوتاه، یک منبع معتبر برای امام شناسی است.

مردم با درنگ در این صفات به شخصیت الهی سیدالشهدا پی می‌برند. امام حسین (ع) چگونه انسانی بوده است؟ چه جایگاهی در پیشگاه خدا داشته است؟ این سلام‌ها بر پیوند و اتصال بنیادین شخصیت اباعبدا... الحسین (ع) با حق تعالی تاکید می‌کند. امام حسین (ع) مرد خدا بود و این صفات، نمایانگر سیمای معنوی ایشان است.